به گزارش آوای نشاط، امام در مسیر ایجاد تحول در سرنوشت ملت ایران (به تعبیر مقام معظم رهبری) صرفاً نقش یک معلّم و استاد و مدرّس نداشت؛ بلکه نقش یک فرمانده داخل در عملیّات و نقش یک رهبر به معنای واقعی را داشت. بر اساس همین نگاه ملت و کارگزاران نظام اسلامی در مسئله تعامل با قدرت‌های سیاسی) به عنوان یکی از مسائل مهم فلسفه سیاسی جمهوری اسلامی) نیازمند الگوی فکری امام، و یافتن افقی هستند که انگشت اشاره امام به آن سوی جهت گیری شده است. در مسئله تعامل با قدرت‌های موجود نیز بی‌گمان مواجهه اصلی ما از آغاز انقلاب و حتی قبل از آن تا به امروز با «نظام حاکم بر آمریکا» بوده است از این حیث بازشناخت نوع نگاه امام به این قدرت جهانی نقش مهمی در فهم سیاست‌های کلان جمهوری اسلامی در برابر آمریکا دارد که طراحی و راهبری آن بر دوش رهبر معظم انقلاب است.
۱. اشاره اول: ماهیت استکباری نظام آمریکایی:
امام ذات رژیم آمریکا را سلطه‌جویی می‌داند که نتیجه آن تلاش برای بلعیدن منابع کشورهای تحت سلطه است و به همین جهت آمریکا را دشمن شماره یک مستضعفان جهان می‌داند. از منظر امام «آمریکا مىخواهد که همه کشورها را زیر نفوذ خود داشته باشد» (صحیفه نور، ج ۴، ص ۱۸۶) و «دولت آمریکا به عنوان قدرتمندترین کشورهاى جهان براى بیشتر بلعیدن ذخایر مادى کشورهاى تحتسلطه از هیچ کوششى فروگذار نمىکند. آمریکا دشمن شماره یک مردم محروم و مستضعف جهان است» (صحیفه نور، ج ۱۳، ص ۸۳.) بنابر این انتظار تعامل سازنده و بازی برد ـ برد با چنین رژیمی دور از فرهنگ و اشارات امام به نظر می‌رسد. شاهد اینکه این رژیم همواره هر جا منافعش تامین نشده در برابر هر نظامی با هر میزان از قدرت، زیر میز زده و بازی را به هم ریخته است و حتی قواعد بازی در نظام بین‌الملل را نیز بارها به سخره گرفته است.
۲. اشاره دوم: تفکیک نظام حاکم از مردم آمریکا:
امام، مردم آمریکا را از رژیم آمریکایی جدا می‌داند و در راهبری مطالبات مردمی، مطالبات را به سمت رژیم آمریکایی سوق می‌دهد. از نظر ایشان «این ملتى که الان دارند فریاد مىزنند «مرگ بر آمریکا» مقصودشان کارتر است، ملت آمریکا که به ما کارى نکرده، ملت آمریکا بفهمد مطلب را اگر بفهمد مطلب را ملت آمریکا به حسب وجدان انسانىاش با ما موافق است. (صحیفه نور، ج ۱۱، ص ۹.) این عبارت مصداق همان انگشت اشاره امام است که امروزه با توجه به گسترش رسانه‌ها و ابزارهای ارتباطی و دیپلماسی رسانه‌ای و عمومی، ما را به سمت عملیاتی کردن تفکیک مردم از نظام آمریکا راهنمایی می‌کند و این که جمهوری اسلامی باید از ظرفیت‌های خود برای نشان دادن این شکاف واقعی به مردم آمریکا استفاده کند. در شرایط کنونی که موج توفنده اعتراضات مردمی به بی‌عدالتی و تبعیض سراسر آمریکا را فرا گرفته به روشنی می‌توان سرنخ‌های جدایی مردم آمریکا از نظام سیاسی آن را تبیین کرد.
۳. اشاره سوم: آمریکا دوست و دشمن نمی‌شناسد:
ماهیت نظام استکباری، ابتنای روابط بر مدار سلطه‌گری است، ولی مهم این است که بازیگران سیاسی ما در احزاب و جمعیت‌ها و بدنه نظام کشور، باور کنند سلطه‌گری مستکبران مرز نمی‌شناسد. خودی و بیگانه ندارد. از این جهت دولت مستکبر برای رسیدن به هدفش همه را فدا می‌کند. از منظر امام، دشمنان ملت ایران و دشمنان مستضعفان «براى رسیدن به ریاست و مطامع پست خود دوست و دشمن را نمىشناسند و در رأس آنان آمریکا این تروریست بالذات دولتى است که سرتاسر جهان را به آتش کشیده..» (صحیفه نور، ج ۲۱، ص ۱۷۲). انگشت اشاره امام در این عبارت از وصیت‌نامه نشان می‌دهد که دولت اسلامی و ملت مسلمان و دولت‌های مستضعف و ملل مستضعف باید بدانند دوستی با آمریکا مرگ‌آفرین است، «خطر آمریکا به حدى است که اگر کوچک‌ترین غفلتى کنید، نابود می‌شوید». (صحیفه نور، ج ۱۲، ص ۱۹) چون اقتضای استکباری بودن نظام آمریکا فدا کردن همه برای خود است. در این نظام همه ابزارند و بعد از استفاده باید دور انداخته شوند. این بخش از ماهیت نظام آمریکای به رسواترین شکل خود را در اصطلاح ترامپ نسبت به برخی کشورهای عربی (گاو شیر ده) خود را نشان داد.
شایسته توجه کارگزاران و اندیشمندان مرتبط با حوزه حقوق بشری اینکه استفاده ابزاری آمریکا از همه امکانات موجود مرزی نمی‌شناسد. حتی «حقوق بشر» ابزاری برای اعمال و رجیان قدرت استکباری آمریکاست «اعلامیه حقوق بشر را این‌هایى امضا کرده‌اند که سلب آزادى بشر را در همه دورههایى که کفیل بودهاند... کرده‌اند... آمریکا یکى از آنهاست که تصویب کردند این را و امضا کردند این مطلب را که حقوق بشر باید محفوظ بماند و یکى از حقوق بشر «آزادى» است، این آمریکایى که اعلامیه حقوق بشر را به اصطلاح امضا کرده است، شما ببینید چه جنایاتى بر این بشر واقع کرده است». (صحیفه نور، ج ۲، ص ۲۳). این اشاره امام باید در نقشه راه سیاسی کارگزاران نظام اسلامی، خود را نشان دهد و آنان در سطوح استراتژیک هرگز بر مدار تصور دوستی با قدرت برتر برنامه‌ریزی نکنند.
۴. اشاره چهارم: دشمنی دائمی ماهیت رابطه نظام اسلامی با نظام آمریکایی:
از منظر امام خمینی حتی به قیمت فنای خود نباید در مقابل آمریکا ذلیل شد که وابستگی اقتصادی خود یکی از حوزه‌های ذلت سیاسی است. «ایران دستش را پیش آمریکا ان‌شاءالله تا ابد دراز نمىکند؛ ولو اینکه فانى بشود. آنها گمان مىکنند که ما براى فرض کنید که یک نفت یا براى چیزى تسلیم آمریکا مىشویم؛ در صورتى که نه ما تا فناى خودمان تسلیم دیگر نمىشویم». (صحیفه نور، ج ۱۱، ص۲۶۶.) جهان باید بداند که ایران راه خود را پیدا کرده است و تا قطع منافع آمریکاى جهانخوار این دشمن کینه‌توز مستضعفین جهان با آن مبارزهاى آشتىناپذیر دارد (صحیفه نور، ج ۱۵، ص ۱۲۵). «آمریکاى جهانخوار باید بداند که ملت عزیز و خمینى تا نابودى کامل منافعش او را راحت نخواهد گذاشت و تا قطع هر دو دست آن به مبارزه خدایى خود ادامه خواهند داد». (صحیفه نور، ج ۱۴، ص ۲۶۶).
۵. اشاره پنجم: ابعاد قطع وابستگی به نظام آمریکایی (دانشگاه، هنر و...):
از منظر امام نفوذ آمریکایی‌ها دارای یک بعد خاص نیست، بلکه برای تامین منافع خود همه ابزارهای نفوذ و سلطه را به خدمت می‌گیرند. بنابراین رهایی از وابستگی و ذلت نیز در گرو استقلال همه جانبه است «سعى کنیم تمامى اشکال نفوذ آمریکا چه اقتصادى و چه نظامى، چه سیاسى و فرهنگى را از بین ببریم و من امیدوارم که ملت ایران به این مهم هرچه زودتر برسد». (صحیفه نور، ج ۱۵، ص ۱۱۹). در این میان امام توجه ویژه‌ای به دانشگاه دارد «آن که مىتواند ما را وابسته کند و در دامن آمریکا یا شوروى بکشد، دانشگاه است. براى اینکه همه چیز ما در دانشگاه (است.) همت کنید، باهم دانشگاه را اصلاح کنید». (صحیفه نور، ج ۱۳، ص ۲۰۸). «هنرى زیبا و پاک است که کوبنده سرمایهدارى مدرن و کمونیسم خونآشام و نابودکننده اسلام رفاه و تجمل، اسلام التقاط، اسلام سازش و فرومایگى، اسلام مرفهین بىدرد و در یک کلمه، اسلام آمریکایى باشد». (صحیفه نور، ج ۲۱، ص ۳۰). آیا متولیان فرهنگی و رسانه‌ای و هنری در ۴۰ سال گذشته در مسیر این انگشت اشاره امام حرکت کرده‌اند؟
۶. اشاره ششم: همراهی و همدلی با به چالش‌کشندگان قدرت آمریکا:
از منظر امام، کارگزاران و ملت ایران علاوه بر عرصه عمل، در عرصه معنوی و عاطفی و انسانی نیز نسبت به مواجهه‌گران با نظام آمریکایی تکلیف سیاسی دارند؛ همدلی و دلسوزی که بالاترین مرتبه آن دعا برای مبارزان با قدرت استکباری است، از مطالبات امام است. «به ایستادگان در مقابل آمریکا و سایر قدرت‌ها دعا کنید و بدانید که ما با آمریکا در ستیزیم و امروز دست آمریکا از آستین دولت عراق بیرون آمده است و به امید خدا این ستیز تا استقلال واقعى ادامه دارد». (صحیفه نور، ج ۱۳، ص ۸۴). به نظر می‌رسد این انگشت اشاره نیز نیازمند توجه بیشتر مخاطبانش در عرصه‌های فرهنگی، معنوی است و مهندسی اجتماعی و فرهنگی کشور نیازمند تقویت بنیادین این بخش از احساسات ملی و مذهبی مردم کشورمان برای تداوم مبارزه با نظام سلطه است. این همدلی و دعا امروزه می‌تواند در قالب هنر و رسانه خود را به قلب میلیون‌ها آمریکایی برساند که در این کشور عیله نام سلطه به پا خاسته‌اند. اشارات رهبری معظم نیز در این عرصه قابل توجه است. مانند تاکید بر نفوذ محتوای انقلابی و سیاسی در هنر و متعهد کردن هنر و رسانه به اسلام و انقلاب و آرمان‌های اجتماعی و سیاسی آن که البته باز هم نیازمند مخاطب‌یابی به صورت جدی در بخش‌های مختلف نظام اسلامی به ویژه قوای تقنینی و اجرایی است.
حجت‌الاسلام دکتر محمد عابدی
عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
انتهای پیام/
