«کار، کار انگلیسی‌هاست» (The ENGLISH JOB) تاریخ سیاسی ایران به روایت «جک استراو» است. او در این کتاب ضمن روایت فراز و فرود‌های حکمرانی در ایران تلاش کرده سیاست‌های بریتانیا را در تاریخ ۵۰۰ سال اخیر این کشور ردیابی کند. اما در این مسیر گاهی به نعل می‌زند و گاهی به میخ؛ آنجا که دیوار حاشا بلند است، حاشا می‌کند و آنجا که شاهد تاریخی حاضر است، اقرار. «جان ویتاکر جک استراو» معروف به «جک استراو» سیاستمدار انگلیسی است که پنج سال وزیر خارجه این کشور بود و مدتی هم در مجلس عوام به‌عنوان نماینده فعالیت کرد. او همچنین ریاست هیات اروپایی را در کنار «ویلپن» و «فیشر» نمایندگان آلمان و فرانسه، در جریان نشست مشترک وزیران خارجه اروپایی و هیات ایرانی که در سعدآباد تهران درباره مساله اتمی ایران برگزار شد برعهده داشت.
به گزارش آوای نشاط، به نقل از فرهیختگان، پس از خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت ۹۷ و عدم همکاری اروپایی‌ها برای جبران خسارات این خروج، سیاست جمهوری اسلامی ایران بر این شد که گام به گام تعهدات برجامی خود را کاهش دهد.
تاکنون دو گام از کاهش تعهدات انجام شده و جک استراو نیز به‌عنوان یک دیپلمات انگلیسی این اقدام را تایید می‌کند. با این تبصره که اگرچه این کاهش تعهدات در برجام پیش‌بینی شده، اما اروپا ملزم به تن دادن به خواسته‌های ایران نیست: «تصمیم آمریکا بر سخت‌تر کردن کار در ماه می ۲۰۱۹ و اتمام حجت این کشور در مورد صادرات نفتی ایران، باعث شد که این کشور رویکرد خود را در قبال برجام به شکل تازه‌ای بیاراید. طبیعی بود که آن‌ها نمی‌توانستند برابر آمریکا ساکت بمانند و باید کاری می‌کردند. این را ناظران بین‌المللی هم تایید می‌کردند و می‌گفتند ایران در این موقعیت حس می‌کرد به گوشه‌ای رانده شده و می‌خواست ابتکار عمل داشته باشد. در داخل کشور هم انتقاداتی از کندی عملکرد اینستکس به راه افتاده بود و رهبر ایران و شماری دیگر از مقامات ارشد این کشور از تصمیمات اروپایی‌ها و پایبندی آن‌ها به اصول برجام گلایه کردند.
بازار آزاد هنوز شکل نگرفته بود و اگرچه در برخی محافل تلاش‌های پیگیر اروپایی‌ها را می‌دیدند، اما این‌ها تاثیر عینی نداشت. در آغاز ماه می ۲۰۱۹ روحانی رسما این تحولات را به جهان اعلام کرد و به نمایندگی از شورای عالی امنیت ملی ایران در برنامه‌ای تلویزیونی ظاهر شد و ۶۰ روز به اعضای باقی‌مانده در پیمان از جمله بریتانیا، فرانسه و آلمان فرصت داد تا تعهدات خود را به‌ویژه در حوزه نفت و بانکداری عملی کنند. بعد هم گفت که اگر این وعده‌ها عملی نشود ایران هم دیگر تعهدی ندارد و باز به غنی‌سازی اورانیوم و به‌روز کردن رآکتور‌ای سنگین اراک باز خواهد گشت.
حرف‌شان هم قانونی بود، چون در خود متن برجام آمده که: «ایران اعلام می‌دارد که اگر آمریکا تحریم تازه‌ای علیه ایران وضع کند، همه تعهدات ایران در سند برجام از بین خواهد رفت.» این کار را هم کرد و در چارچوبی که همه بر آن اتفاق نظر داشتند هم غنی‌سازی را از سر گرفت و هم ذخایر آب سنگین اراک را افزایش داد.
با این حال اگر این کار پس از هشتم جولای انجام شود، گزارش آن به آژانس می‌رود. بندی که ایران به آن استناد می‌کند، برای دیگر طرفین قرارداد الزام‌آور نیست و آن‌ها در زمان امضای برجام این نکته را خوب می‌دانستند. در آن بند آمده «ایران اعلام می‌دارد»، اما ننوشته که «همه طرفین قرارداد حق ایران را به رسمیت می‌شناسند» و تفاوت حقوقی این دو عبارت بسیار زیاد است.»
انتهای پیام/
